Varen op de Rijn is niet spannender dan rijden met een caravan op de snelweg.
Peter Weidner uit Mannheim vaart al meer dan 30 jaar. In 2013 kocht hij samen met zijn vrouw Sabine een Linssen Grand Sturdy 40.9 Sedan motorjacht. Het is hun tweede huis geworden, waarmee ze uitgebreide vaartochten maken over de Franse kanalen en andere waterwegen in Europa. Als ervaringsdeskundige vertelt Peter waarom varen op de Rijn met een waterverplaatsend motorjacht niet gevaarlijker of uitdagender is dan varen op andere rivieren. Dit in tegenstelling tot wat veel pleziervaarders onterecht denken. Peter: “Bereid je goed voor en houd rekening met de aanwezige beroepsvaart, dan kan er niks gebeuren.”
Peter werkte lange tijd bij een Duitse bank, zijn vrouw was fysiotherapeute. In 2010 begonnen ze in Mannheim een delicatessenzaak met producten uit Zuid-Frankrijk, en in het bijzonder uit de Franse Provence. Door de beperkingen van Corona besloten ze na tien jaar de zaak echter te sluiten. Sindsdien zijn ze nog meer gaan varen met hun Linssen-jacht. Peter lacht: “We zijn nog niet gepensioneerd, maar oefenen er wel al voor.”
Gereedschapswagen
Over de aanschaf van hun 40.9 Sedan heeft Peter nog een leuke anekdote: “Onze eerste ervaring met een Linssen deden we tijdens een vaarvakantie op in Zeeland. We hadden daar een jacht gecharterd via Linssen Boating Holidays. Dat beviel zo goed dat we op de terugweg zijn gestopt bij Linssen Yachts in Maasbracht. Ed Cuijpers heeft ons destijds heel goed geadviseerd. Hij liep met ons de productiehal in een liet ons een 40.9 Sedan zien die in aanbouw was. We kozen voor dit model omdat het aan al onze wensen voldeed. Mijn schoonvader was ook met ons mee. Hij hoefde het schip niet te zien, maar wel de eerste de beste gereedschapswagen in de productiehal. Toen hij een lade opentrok en zag dat het gereedschap netjes en strak was geordend zei hij: hier kun je met een gerust hart een jacht kopen.”
De Rijn is een autobaan
Over varen op de Rijn zou Peter met zijn jarenlange ervaring haast een boek kunnen schrijven. Ook hij spreekt regelmatig jachteigenaren die huiverig zijn om deze drukbevaren rivier op te gaan. Terwijl varen op de Rijn in Peter’s ogen niet gevaarlijker is dan varen op andere rivieren. Peter: “Natuurlijk wordt de Rijn intensief gebruikt door de beroepsvaart en dat schrikt pleziervaarders af. Maar als iemand zich afvraagt of hij met zijn langzame waterverplaatser op de Rijn kan varen, stel ik altijd een wedervraag: kun je met een auto met caravan op de snelweg rijden? Op de Rijn ben jij degene die langzaam vaart en door de beroepsvaart wordt ingehaald. Dat is de situatie die je moet accepteren. Precies zoals je op de snelweg met je caravan door vrachtwagens wordt ingehaald. Bovendien rij je met je caravan ook niet kriskras over de weg. Je blijft zoveel mogelijk rechts rijden. Op de Rijn is het niet anders. En ontstaat er een file, dan rij je op de snelweg automatisch langzamer. Ook op de Rijn pas je je dan aan.”
Stroomafwaarts of stroomopwaarts
Als je stroomafwaarts van Basel naar Rotterdam vaart, dan gaat het allemaal wat sneller en kun je redelijk mee met de beroepsvaart. Peter: “Gemiddeld vaar je dan met 15 km/h. Stroomopwaarts is het een ander verhaal. Stel dat de Rijn stroomt met een snelheid van 5 km per uur en je zelf 10 km per uur vaart. In werkelijkheid ga je dan met een snelheid van 5 km vooruit. Dat geeft pleziervaarders vaak een onrustig gevoel, omdat de beroepsvaart met snelheden van wel 20 km voorbijkomt. Mijn advies: blijf gewoon rustig en houd rechts aan als je wordt ingehaald. Of nog beter... je plant de vakantie als een rondreis, zodat je stroomafwaarts over de Rijn weer naar huis kunt reizen.”
Aanzuigende werking
Laat je vooral niet afschrikken door verhalen dat er hoge golven ontstaan op de Rijn. Peter: “Dat je jacht gaat schommelen, dat sluit je niet uit. Dat is ook de charme van het varen. Misschien is het goed om bepaalde zaken die niet om mogen vallen, even op te bergen voordat je de Rijn opgaat. Maar er komen echt geen golven van 5 meter hoog. De stroming kan wel krachtig zijn. Door die stroming ontstaat een aanzuigende werking. Als je dan te dicht op een binnenvaartschip zit, word je meegezogen. Houd daarom altijd minimaal 10 meter afstand. Als je altijd rechts langs de betonning vaart, gebeurt er helemaal niets.”
Vaarbewijs
Nog een belangrijke tip van Peter: zorg dat je de juiste papieren bij je hebt als je op de Rijn vaart. Peter: “Voor boten vanaf 5 pk en tot 15 meter geldt in Duitsland dat je een Sportboot Führerschein Binnen moet hebben. Is je jacht langer dan 15 meter (tot 25 meter), dan moet je om te mogen varen op de Rijn in het bezit zijn van een Sport Patent. De waterpolitie controleert daar streng op. Kun je niet de juiste papieren laten zien, dan ligt je jacht snel aan de ketting. Voor buitenlandse vaartuigen geldt verder nog dat ze een BTW-verklaring bij zich moeten hebben.”
Geef de beroepsvaart de ruimte
Varen op de Rijn valt of staat met een goede voorbereiding. Van Mannheim naar Keulen vaar je bijvoorbeeld niet zo maar weg. De vergelijking met autorijden gaat ook hier weer op. Peter: “Als je op vakantie gaat, heb je waarschijnlijk ook een checklist met punten die je naloopt voor vertrek. Nog een ander punt van voorbereiding, of beter gezegd bewustwording, is het volgende: accepteer de beroepsvaart en geef ze de ruimte. Zij werken onder tijdsdruk en hebben misschien stress om van A naar B te komen. Wij als pleziervaarders hebben alle tijd.”
Heel veel mogelijk
Zelfs zonder alle bezienswaardigheden die je onderweg tegenkomt, is de Rijn een vaartocht meer dan waard. Over een totale lengte van 900 kilometer is de variatie in landschap enorm. Het ene moment vaar je langs een industriegebied, het andere moment passeer je een stad of kijk je uit op wijnbergen of ongerepte natuur. Peter: “De Rijn biedt heel veel mogelijkheden. Mijn vrouw en ik vinden de rondreizen altijd erg interessant. We wonen in Mannheim en varen van daaruit stroomafwaarts naar Koblenz, buigen dan af naar de Moezel en hebben dan verschillende opties om door Frankrijk weer naar de Rijn terug te keren en stroomafwaarts naar huis te varen. Maar ook de tochten langs de Bovenrijn (van Bazel naar Bingen) of de Middenrijn (van Bingen naar Bonn) zijn landschappelijk gezien zeer indrukwekkend. Vooral in het gebied van Iffezheim tot Bingen zijn er veel zijtakken van de Oude Rijn die uitnodigen om voor anker te gaan en te zwemmen. De clubs daar liggen midden in de natuur. Wij kunnen deze en andere routes aan iedereen van harte aanbevelen.”
Varen op de Rijn? Zo ben je goed voorbereid
- Bestudeer vooraf je vaarroute en belangrijke informatie over o.a. havens, sluizen en waterstanden.
- Zorg dat je beschikt over de juiste handboeken en vaarkaarten. En natuurlijk over de benodigde vaarpapieren.
- Onthoud of noteer de betekenis van speciale boeien zoals vaarwegsplitsingen.
- Houd altijd rechts aan en let op de blauwe borden op de beroepsvaart. Dit bord geeft aan dat de schepen elkaar stuurboord op stuurboord passeren. Als pleziervaarder hoeft u zich niet aan deze borden te houden, maar het is echter beter dit wel te doen.
- Maak je anker klaar.
- Vaar niet ’s nachts of bij slecht zicht.
- Onderschat de snelheid van de beroepsvaart niet. Stroomafwaarts halen binnenvaartschepen snelheden van 20 tot 25 kilometer per uur. Stroomopwaarts van 15 tot 20 kilometer per uur.
- Blijf achter een binnenvaartschip varen, dan weet je zeker dat je niet in de problemen komt. Houd wel voldoende afstand (minimaal 10 meter). Zo wen je het beste aan de Rijn.
- Heb je marifoon aan boord en ben je in het bezit van marifooncertificaat, luister dan mee op kanaal 10.
- Vaar niet stroomopwaarts bij hoge waterstanden (Hochwassermarke I). De stroming van de Rijn is dan op sommige plaatsen te sterk.
- Volg het laatste vaarnieuws op www.elwis.de.
Mooie vaarroutes en rondreizen over de Rijn
Vaarroutes
- Bij Mulhouse richting het Rhône-Rijn-kanaal en de Middellandse Zee.
- Bij Straatsburg het Marne-Rijn-kanaal op richting Frankrijk, België en Nederland.
- Bij Mannheim de Neckar op richting Stuttgart en daarna Plochingen.
- Bij Mainz de Main op richting de Zwarte Zee, en via Turkije, Griekenland, Italië en Frankrijk de Rhône op en weer terug.
- Bij Koblenz de Moezel op richting Frankrijk, België en Nederland.
- Bij Duisburg het Rijn-Herne-kanaal op richting Berlijn, Hamburg, Bremen, Oostzee en de Noordzee
- Bij Nijmegen het Maas-Waalkanaal op richting België en Frankrijk en Duitsland.
- Bij Tiel het Amsterdam-Rijnkanaal op richting Amsterdam.
Rondreizen
- Maas, Marne-Rijnkanaal, Moezel. Vervolgens na Koblenz de Rijn op en weer terug, óf richting Straatsburg de Rijn op en weer terug.
- Rijn tot Mulhouse, het Rhône-Rijnkanaal op richting de Saône, vervolgens de Rhône op richting Marseille of Bordeaux
- Rijn tot Koblenz, daar de Moezel op, vervolgens via het Canal des Vosges, de Saône en het Rhône-Rijn-kanaal de Rijn op.
- Bij Mainz de Main op, en via het Main-Donaukanaal, de Zwarte Zee, de Bosporus, Griekenland, Italië en Frankrijk bij Marseille de Rhône op en noordwaarts richting Duitsland, Nederland of België.
Varen op de Rijn met een Linssen-motorjacht